Waluta Chin, czyli yuan, ma długą i ciekawą historię sięgającą czasów dynastii Qin. Chociaż Chiny są drugą co do wielkości gospodarką świata, yuan pozostaje walutą regulowaną z ograniczeniami w wymianie. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej chińskiej walucie - jej historii, aktualnym regulacjom oraz roli na arenie międzynarodowej.
Kluczowe wnioski:
- Yuan jest walutą ChRL od 1948 roku, kiedy zastąpił srebrne liangy.
- Kurs juana jest regulowany przez chiński bank centralny, a wymiana zagraniczna ogra niczona.
- Mimo silnej gospodarki, yuan nie odgrywa jeszcze kluczowej roli jako waluta rezerwowa.
- Dewizowe regulacje w Chinach stopniowo łagodnieją od kilku lat.
- Rosnąca rola Chin w handlu międzynarodowym może zwiększać znaczenie juana.
Waluta Chińska Yuan
Oficjalna waluta Chin nosi nazwę renminbi (RMB). W języku chińskim oznacza ona "walutę ludu". W powszechnym użyciu stosuje się jednak określenie "juan". Podobnie jak "złotówka" w Polsce, odnosi się ono do podstawowej jednostki waluty.
Renminbi dzieli się na 10 jiao, a te z kolei na 10 fenów. W obiegu znajdziemy więc banknoty o nominałach 1, 5, 10, 20, 50 i 100 juanów oraz monety 1 fen, 2 feny, 5 fenów, 1 jiao i 5 jiao.
Dwa obiegi juana
Istnieją dwa oddzielne obiegi juana:
- CNY - juan onshore, używany w Chinach kontynentalnych
- CNH - juan offshore, używany poza Chinami, np. w Hongkongu
Kurs CNY jest regulowany przez Ludowy Bank Chin. Natomiast CNH podlega mechanizmom rynkowym, choć nadal pozostaje pod wpływem chińskich władz.
Renminbi Krótka Historia
Początki chińskiej waluty sięgają czasów dynastii Qin (III w p.n.e.), kiedy to wprowadzono pierwsze monety. Przez wieki w Chinach funkcjonował system oparty na srebrnych liangach.
Współczesny juan został wprowadzony w 1948 roku, zastępując liangi. Od tamtej pory przeszedł kilka reform mających na celu urealnienie kursu wymiany i przejście do systemu kursu płynnego.
Cyfryzacja juana
W ostatnich latach trwają intensywne prace nad cyfrową wersją juana, czyli DCEP (Digital Currency Electronic Payment). Ma ona w przyszłości współistnieć z gotówką, ale stopniowo ją wypierać. Pilotażowe projekty e-juana prowadzone są m.in. w wybranych chińskich miastach.
Kurs Wymiany Juana
Ze względu na reglamentację CNY, kurs juana nie jest w pełni rynkowy. Co więcej, jego notowania są przedmiotem sporów handlowych Chin z USA i MFW.
Chińskie władze traktują yuan jako narzędzie polityki gospodarczej. Celowo utrzymują jego kurs poniżej wartości rynkowej, co sprzyja chińskiemu eksportowi.
| 24 sierpnia 2021 | 1 juan = 0,60 zł |
| 24 sierpnia 2022 | 1 juan = 0,70 zł |
W 2022 roku kurs juana lekko wzrósł wobec złotego, choć wciąż pozostaje na umiarkowanie niskim poziomie.
Pieniądz Chiński na Świecie
Mimo potęgi gospodarczej Chin, renminbi nie pełni jeszcze roli globalnej waluty rezerwowej. Jego udział w rezerwach walutowych banków centralnych sięga 2%, co plasuje go dopiero na 9. miejscu na świecie (dane MFW za I kw. 2022).
Władze Chin deklarują chęć umiędzynarodowienia swej waluty, lecz na razie napotykają bariery w postaci rygorystycznej kontroli przepływów kapitałowych.
Dopóki Chiny nie zliberalizują regulacji finansowych, status rezerwowy juana będzie ograniczony.
Poza rezerwami banków centralnych, juan odgrywa coraz większą rolę w rozliczeniach handlowych azjatyckich partnerów Chin. Jego znaczenie rośnie zwłaszcza w handlu surowcami energetycznymi i metalami.
Perspektywy internacjonalizacji
Według szacunków MFW, do 2030 roku udział juana w globalnych rezerwach może się podwoić. Warunkiem jest jednak dalsza liberalizacja przepływów kapitału, na co naciska m.in. Unia Europejska.
Ograniczenia Dewizowe w Chinach
Mimo deklaracji otwarcia, Chiny wciąż utrzymują dość restrykcyjną kontrolę operacji walutowych, zwaną potocznie "wielkim chińskim murem walutowym".
Ograniczenia te obejmują m.in. limity konwersji juana na waluty obce dla osób fizycznych i firm (50 tys. USD rocznie) oraz wymogi uzyskiwania zezwoleń na transfery zagraniczne powyżej określonych kwot.
Stopniowe reformy
Od kilku lat trwają stopniowe reformy liberalizujące przepływy kapitału. Podniesiono np. roczny limit wymiany walut dla osób fizycznych (z 20 do 50 tys. USD). Bank Centralny Chin zapowiada dalsze kroki uelastyczniające regulacje dewizowe.
Przewaga Competitive Chin
Niska wycena juana wspiera konkurencyjność cenową chińskiego eksportu. Jest to zjawisko długoterminowe, które przyczyniło się do dynamicznego rozwoju gospodarczego Chin w ostatnich dekadach.
Jednocześnie polityka kursowa Chin spotyka się z zarzutami o celowe zaniżanie waluty, by zdobywać przewagę nad innymi eksporterami. Stąd presja USA i MFW, by ChRL pozwoliła rynkowi swobodnie kształtować kurs juana.
Podsumowanie
Jaka jest waluta w Chinach? Mówiąc o chińskiej walucie, najczęściej spotkamy się z określeniem "juan". Jest to potoczna nazwa dla podstawowej jednostki pieniężnej Chińskiej Republiki Ludowej. Juan chiński bywa też określany jako "czerwony" w odróżnieniu od "zielonego" dolara amerykańskiego.
Oficjalna nazwa waluty Chin to renminbi, która w tłumaczeniu oznacza "walutę ludu". Skrót RMB odnosi się zarówno do całej waluty, jak i do jej głównej jednostki, juanów. Renminbi dzieli się na 10 jiao, a te z kolei na 10 fenów.
Juan chiński funkcjonuje na dwóch rynkach - kontynentalnym onshore yuan (CNY), którego kurs kontroluje bank centralny Chin oraz offshore yuan (CNH) w Hongkongu, który po części podlega mechanizmom rynkowym.
Dla biznesu i turystów kluczową informacją jest aktualny przelicznik pomiędzy polskim złotym a juanem chińskim. Na dzień 24 sierpnia 2022 roku za jednego juana płaci się 0,70 zł.
